De sprookjesroes van Amy en Freddie

Wat verbindt Amy Winehouse en Freddie Mercury? Volgens Elien Lambeens is het een diep verlangen naar het gedachtengoed van Freud. Of Disney zo u wilt.

A dream is a wish your heart makes, zingt een geliefd idool uit eenieders jeugd. Walter E. Disney ondersteunt met Assepoesters verlangen het gedachtegoed van Sigmund Freud. Freud begint zijn boek dan ook zeer treffend met een leuze van Vergilius die luidt: Flectere si nequeo superos, acheronta movebo (Indien ik de machten des hemels niet naar mijn wil kan buigen, zal ik die der hel in beweging zetten. Vergilius, Aeneis 7, 312.), om te benadrukken dat onze onderliggende, misschien zelfs onderdrukte hersenspinsels en gevoelens tot leven komen in onze dromen.

Freud spitst zich voornamelijk toe op taboegedachten die er destijds voor zorgden dat onze interne onrust het daglicht niet zou zien. Bij Disney daarentegen lijken alle hersenspinsels mogelijk te worden, dit versterkt hij met zijn uitspraak: If you can dream it, you can do it. Zo krijgen wij al van jongs af aan beelden van fictieve personen die een leven leiden waar alles mogelijk is.
 
In het noorden van Londen, niet ver van Peter Pans huis, droomde een jonge Amy Winehouse over een leven als diva op tal van podia. Omdat ook zij is opgegroeid met de veelbelovende reis naar Fantasieland, een wereld waar alles mogelijk zou zijn – zeker met zo’n fantastische stem – wenste ze haar dromen na te jagen. Al snel plaatsten niet alleen de media, maar ook de allergrootste muziekliefhebbers Amy Winehouse op een piëdestal. Het deed haar haast zweven naar haar eigen Fantasieland. (Of was het eerder een val uit het aards paradijs?)

Tal van dames imiteerden haar kapsel, zongen haar hits mee in de auto of voor de spiegel. Toch bleken de woorden van Freud helaas niet aan de realiteit te ontsnappen: The more perfect a person is on the outside, the more demons they have on the inside. Vele fans gingen dan ook teleurgesteld naar huis omdat ze Rehab verkoos te zingen in plaats van in rehab te gaan – waarna de kater te groot bleek om op het podium te verschijnen. Wat sprookjesachtig begon, eindigde hemeltergend toen ze in haar vlucht naar Fantasieland haast verdronk en haar droom verging tot een ware nachtmerrie, de roes waarbij zij de 27 club vervoegde.
 
In een Indo-Afrikaans gezin droomde een jonge Farrokh Bulsara ervan om de werkelijkheid te ontvliegen na de wens I want to be a rockstar aan de wonderlamp te hebben gesteld. Hij ontdekte net als Elsa uit Frozen dat zijn stijl en ideeën anders waren, anders dan het gangbare, anders dan de verwachtingen vooropstelden, gewoon anders: niet enkel onconventioneel, ook extravaganter en zelfs explosiever, de vergrotende trap.

Pas met de naam Freddie Mercury kon Farrokh zich werkelijk verwezenlijken, zijn ware ik ontplooien met de heroïsche woorden: I want to break free. Helaas kon ook hier Freuds uitspraak de toekomst van Mercury voorspellen: On my way to discovering the solution of the dream all kinds of things were revealed which I was unwilling to admit even to myself.

Lang bleef hij voor zijn fans en zijn imago in de ontkenningsfase en bedwelmde hij zich om niet toe te geven aan zijn onderbewuste, zijn ware ik. Hij noemde zichzelf een muzikale prostituee (I’m just a musical prostitute, my dear), maar hij wist niet hoe dodelijk een (andere) vorm van prostitutie kon maken. Zijn illusionaire liefde verzwakte hem, verziekte hem zelfs. Zoals de parade in Disneyland alle grote helden achterelkaar laat pronken, the show must go on, zo ook mocht Mercury de roem van een waar icoon proeven op de grootste parade aller tijden: Live Aid. Hierna zou hij voor 1001 nachten slapen met Too late, my time has come, hoewel hij in tal van woonkamers van bewonderaars verder leeft.
 
Hoezeer het onderbewustzijn en de taboeverlangens van beide iconen hun leven en hun uiteindelijke lijdensweg mee bepaald hebben, des te meer wordt ook de idee van Freud bekrachtigd. Ook Disney beweert dat alles mogelijk is, zolang je het maar graag genoeg wilt (All our dreams can come true, if we have the courage to pursue them.) Bovendien zorgden zij dat taboes meer bespreekbaar werden, want is het al ooit bij u opgekomen dat Freddie Mercury misschien wel Queer wou zijn in plaats van Queen?