De veerkracht van James Vickery

James Vickery is een toonbeeld van veerkracht. Niet gehinderd door een doof oor veroverde deze 31-jarige zanger uit Zuid-Londen de r&b-scene van het Verenigd Koninkrijk. Met zijn nieuwe album JAMES. is de rest van Europa en de wereld aan de beurt. Een verhaal over beperkingen niet zien als een drempel en boven alles jezelf zijn.

Tekst Steven Walter Foto Jasmine Malone

Het symbool van een geluidsbox met een kruisje erachter. Heel fijn en klein door een tatoeëerder achter de schelp van James’ linkeroor gezet. Een geuzenteken voor de Brit. ‘Compleet doof aan die kant. Het trommelvlies is helemaal weg’, zegt de singer-songwriter in de lobby van het Amsterdamse The Hoxton, Lloyd Hotel. ‘Niet elke handicap is zichtbaar. Als ik mensen daar bewust van kan maken, dan is dat een mooie missie.’ Er is een tijd geweest dat hij zich schaamde voor zijn beperking. Met een paar vingers drukt hij het linkeroor iets naar voren. Een litteken wordt zichtbaar. Op 8-jarige leeftijd werd bij toeval een zogeheten cholesteatoom bij James ontdekt. ‘Dat lijkt op een tumor, maar het is geen kanker. Het zijn huidcellen op de verkeerde plaats. Het moest echt weg, want het groeide richting mijn hersenen.’ Zonder operatie kon het binnen een paar maanden fataal zijn. Om het te stoppen en te zorgen dat het niet zou terugkeren, was een medische ingreep nodig. Het litteken en de doofheid bezorgden de jonge James gêne. Hij wilde niet anders zijn dan anderen. Inmiddels heeft hij zijn toestand omarmd. ‘Zulke dingen gebeuren in het leven; dat heb ik leren accepteren. De tattoo is een herinnering voor alles waar ik doorheen ging om de persoon te worden die ik tegenwoordig ben. Dat hele proces leerde mij dat als ik dit kon doorstaan, ik alles aan kan.’ Een stemcoach hielp hem bij zijn spraak. De therapie was ook een ontdekkingstocht, want bij ademhalingsoefeningen leerde James dat hij over een zeer soulvol stel stembanden beschikt.

Voorzorg

Gehoorverlies ligt op de loer in de muziekwereld. Als er iemand zich daar enorm van bewust is, is dat James. AC/DC-zanger Brian Johnson moest zich ooit laten vervangen door Axl Rose, zodat hij zich kon laten behandelen een ernstige gehoorschade. Phil Collins draagt een gehoorapparaat omdat hij nagenoeg niets meer hoort met zijn linkeroor. Bij de rockers die er al een tijdje zijn komt de schade vaak voor. Beukende beats uit blazende boxen. Scheuren in trommelvliezen. ‘Voor mij is het toch iets anders. Ik stapte al doof de muziekwereld in. Ik kan alleen maar afgaan op mijn rechteroor. Voor concerten neem ik altijd voorzorgsmaatregelen. Een oorbeschermer in. Zorgen dat er geen overbelasting is’, legt de Brit uit. Op het podium heeft hij letterlijk de beste plek moeten vinden om te kunnen optreden. ‘Ik ben afhankelijk van de muzikale vrienden om mij heen. Ik hoor uiteraard alles in mono. Mixen en soundchecken kost dus ook twee keer zoveel tijd. Als ik met een band optreed, moet mijn toetsenist altijd aan mijn rechterkant zitten. Hij “praat” mij als het ware door een optreden.’ Tijdens de albumshow in het hotel voor zijn tweede plaat JAMES. wordt dat duidelijk. De twee geven elkaar steeds seintjes; James wanneer hij klaar is voor de volgende song, de toetsenist wanneer de muziek wordt ingezet. ‘Het is best vermoeiend, want het vraagt continu om concentratie. De gehele tijd. Het is heerlijk om mensen te spreken en muziek te maken, maar het sloopt wel. Daarom is het belangrijk dat de juiste mensen, degenen die mij kennen, om mij heen staan.’

Heilig vuur gedoofd

Tussen het tweede album JAMES. en zijn debuut Songs That Made Me Feel zat vier jaar. Was die veeleisende concentratie daarvoor de reden? James moet een beetje grinniken om die vraag. ‘Ik begrijp hem, maar het zit in dit geval iets anders. Rond de covid-periode wilde ik een nieuwe plaat uitbrengen. Maar als een artiest die niet bij een platenlabel zat, was het best moeilijk. Er kwamen wel een ep (Sheet Music, 2023) en een paar losse projectjes, maar het heilige vuur was een beetje gedoofd. Ik dacht dat Sheet Music het laatste zou zijn dat ik zou uitbrengen. Ik was op. Ik moest er ook harder voor werken dan mijn leeftijdsgenoten. Was mijn carrière financieel levensvatbaar? Ik had er mijn vraagtekens bij. Daarnaast naderde ik de dertig. Eigenlijk was ik klaar voor een “gewone baan”; iets bij financiën sprak mij wel aan.’ Na een optreden op het festival South by Southwest (SXSW) zou wat hem betreft het finale doek vallen voor de artiest James Vickery. ‘Wat gebeurde er toen? Dat allerlaatste optreden leverde mij een platenlabel op. Het gaf energie om toch verder te gaan.’

Niet verbergen

Afgelopen september verscheen JAMES.. Een album waar de r&b-sound – “baby making music”, zoals hij het zelf gekscherend beschrijft - waarmee hij eerder de aandacht op zich gevestigd kreeg nog sterk aanwezig is. Maar hij verkende ook andere genres, zoals emo-ballads en up beatsongs. ‘Als je je album naar jezelf vernoemd, moet het ook een authentieke weerspiegeling van jezelf zijn. Dit is een oprechte zelfreflectie. Mensen zijn complexe wezens, alle elementen die in iemand zitten – in dit geval in mij – komen naar voren. Ik kan mal zijn. Die kant van mij staat er zeker op. Met het geven van een trouw zelfbeeld neem je wel een risico in de r&b-scene. Veel artiesten in dat genre nemen zich zo ontzettend serieus. Ze geloven net iets te veel in zichzelf. Je te cool gedragen. Mysterieus kijken en schattig zingen. Eerlijk is eerlijk, ik heb mij daar ook schuldig aangemaakt. Maar ik neem mijzelf tegenwoordig wat minder serieus. En ik heb mij muzikaal ook ontwikkeld. Ik ben anders dan toen ik in 2017 met de Complexion-EP kwam.’ De Londoner is niet bang om buiten zijn comfort zone te treden. Aan tafel in het Amsterdamse hotel geeft hij een glimp van de stappen die hij na het nieuwe album wellicht wil maken. ‘Evolueren. Het R&B inruilen voor een meer poppy sound. Dat pad verder verkennen?’ Met zeer krachtige uithalen bij een paar van zijn nieuwe songs bewijst hij meer in zijn mars te hebben. ‘Soms denk ik weleens: stop met die cute-music. Verberg je niet achter de microfoon. Zo zingen was altijd prima, maar ik geraak nu bij het punt dat ik wil aantonen dat ik meer kan.’ Muziek is niet iets dat iemand in een hokje zou moeten plaatsen, vindt James. Het draait voor hem om groei en het delen van je eigen verhaal en waarheid. Nog refererend aan de medische ingreep die op jonge leeftijd zijn leven ingrijpend veranderde, merkt hij ten slotte op: ‘Ik wil geen zielig verhaal zijn. Ik ben erg trots op wat ik doorstond en er weer bovenop kwam.’

James Vickery live: 3 december in Paradiso, Amsterdam.

Winactie

Wil jij kans maken op de lp of cd JAMES.? We verloten twee exemplaren. Maak je interesse kenbaar via redactie@heavenmagazine.nl.