In memoriam: Joe Ely

Ook muzikanten overlijden, maar het ene sterfgeval raakt je meer dan het andere. Toen ik las dat Joe Ely afgelopen maandag is overleden, moest ik toch wel een traantje wegpinken.

Tekst Louis Nouws

De 78 jaar oud geworden Texaanse singer-songwriter uit de Panhandle, het vlakke noord-westelijke deel van de Lone Star State, had mijn hart veroverd met She Never Spoke Spanish To Me, in mijn ogen een van de mooiste nummers ooit geschreven. Het is niet eens van zijn eigen hand, maar van zijn maatje Butch Hancock, met wie hij begin jaren zeventig kortstondig The Flatlanders vormde, met ook nog Jimmie Dale Gilmore.
 
De solocarrière van Ely bleek het meest succesvol en standvastig, ook de albums van de andere twee Flatlanders zijn niet te versmaden, al zocht Hancock – misschien wel de meest getalenteerde songwriter van de drie – zijn heil meer in fotografie en kunst.
 
Ely’s eerste soloalbum – Joe Ely getiteld – verscheen in 1977. Een fraai klinkende plaat, vooral door de inbreng van steelgitarist Lloyd Maines en gitarist Chip Young, die het album produceerde en verrijkte met accordeonklanken en blazers. Ely vulde zijn vijf eigen songs aan met maar liefst vier nummers van zijn twee maatjes.
Dat was ontegenzeggelijk een kracht van Joe. Hij was genereus in het omarmen van talent en kon zich songs van anderen zeer eigen maken. Ook op het vervolgalbum Honky Tonk Masquerade staan nummers van Gilmore en Hancock.
 
Later herkende hij het talent van Joe Strummer en The Clash en nog weer later dat van de Nederlandse flamencogitarist Teye.
 
Maar terug naar zijn debuutalbum met daarop She Never Spoke Spanish To Me. Wat me zo raakte in dat nummer was de subtiele wijze waarop de onbeholpenheid van taal werd beschreven. Misschien omdat ik zelf – als jongvolwassene – ondervond hoe moeilijk het soms was om romantische gevoelens onder woorden te brengen. En als woorden gevoelens slechts vagelijk konden overbrengen, hoe close kon je dan met iemand zijn.  
Met her in old Mexico/She was laughing sad and young/In a smokey room no one could see.
Her favorite poets all agreed/Spanish is a loving tongue/But she never spoke Spanish to me.
 
Een kleine twintig jaar later kwam Ely op zijn album Letter To Laredo (met Teye) met het vervolg: She Finally Spoke Spanish To Me. Joe was volwassen geworden en ik inmiddels ook. Adios that’s all she said/I knew it had to be/But she finally spoke Spanish to me.
 
Adios Joe.
 
Joe Ely: 9 februari 1947–15 december 2025