Miskend meesterwerk: Parachute van The Pretty Things

‘Hey, motherfuckers! How are you today?’ Het apestonede langharige publiek in Sittards jongerenkot Don Kiesjot was op slag klaarwakker als zanger Phil May van The Pretty Things deze keiharde opener in de microfoon schreeuwt. Het vormt de opmaat voor een legendarisch concert van May en de zijnen, dat een ijskoude januari-avond in 1971 uiterst memorabel maakt.

Door Norbert Meijs

The Pretties hadden in 1970 hun landmark-album Parachute opgenomen in de Abbey Road Studio’s in Londen. De zo herkenbare Abbey-Roadsound domineert het album. Logisch als je weet dat Norman ‘Hurricane’ Smith Parachute heeft geproduceerd. Dezelfde man zat tot 1965 als geluidstechnicus achter de knoppen in datzelfde Abbey Road.

Achteraf wordt Parachute door de fijnproevers beschouwd als een van de beste albums van 1970, ofschoon de elpee niet dezelfde credits kreeg als bijvoorbeeld Bridge Over Troubled Water, de zwanenzang van Simon&Garfunkel, of Let It Be, het laatste album van de Beatles. Rondom Parachute is in dit verband een kleine controverse ontstaan. Op de veel later uitgebrachte cd-hoes van het album wordt beweerd dat het toonaangevende muziekmagazine Rolling Stone het album in 1970 had uitgeroepen tot ‘Album of the Year’, nog vóór andere klassiekers als Morrison Hotel van The Doors, After The Gold Rush van Neil Young, Moondance van Van Morrison, Pink Floyd's Atom Heart Mother en Led Zeppelin III. Op de website van Rolling Stone wordt Parachute echter in zijn geheel niet genoemd in de Top 100 van beste albums uit 1970. Die lijst wordt aangevoerd door Sunflower van The Beach Boys.

Broodje aap
Helaas betreft het hier een typisch broodjeaapverhaal. Parachute werd in Rolling Stone pas voor het eerst genoemd tijdens een recensie van Freeway Madness, de opvolger van Parachute uit 1973. Rolling Stone’s criticus Stephen Holden noemde Parachute in zijn review van Freeway Madness ‘an obscure undergound classic’. Ofschoon Rolling Stone Parachute dus totaal over het hoofd zag in 1970, waren recensies in andere muziekbladen zoals het Amerikaanse Billboard (‘Another top-flight album’) zonder uitzondering lovend. The Pretty Things hadden in 1968 de muziekwereld al verbaasd door als eerste band ter wereld een conceptalbum onder de titel S.F. Sorrow uit te brengen. Een jaar voor Tommy van The Who –door velen, ten onrechte dus, beschouwd als het eerste conceptalbum.

Een kleine doch fanatieke schare volgelingen van The Pretty Things, waaronder schrijver dezes, is nog steeds lyrisch over Parachute, gelet op hun commentaren op YouTube-filmpjes van dit in hun ogen miskende meesterwerk. Luister bijvoorbeeld eens naar de onheilspellende intro van het openingsnummer Scene One, dat naadloos overgaat in een hallucinante gitaarpartij en opzwepende drums. Het zet de toon voor The Good Mr. Square met de hilarische tekstregel: The Good Mr. Square, he doesn’t have any hair. Gevolgd door She Was Tall, She Was High. Waarbij ‘high’ in de overdrachtelijke zin moet worden opgevat, gelet op de tekstregel She almost touched the sky.

Protesterende studenten
Parachute is voor de oplettende luisteraar een album dat zijn muzikale geheimen slechts langzaam prijsgeeft en is bij tijd en wijle nog steeds zeer actueel. Sickle Clowns bijvoorbeeld is een aanklacht tegen het – ook toen al – veelvuldige politiegeweld dat Amerika aan het eind van de jaren zestig teisterde, onder andere op universiteitscampussen. Neil Young had dat politiegeweld tegen protesterende studenten al eens onomwonden bezongen in Ohio (Four dead in Ohio). The Beach Boys deden dat in 1971 nog eens dunnetjes over in Student Demonstration Time op hun onvolprezen album Surf’s Up.

Sticks swung in violence, young americans murdered there, spuugt Phil May met onverholen walging in de microfoon. Daar staat dan weer als tegengif een heel klein liefdesliedje als She Wrote Me A Letter tegenover. City life was too heavy, so she had run for the hills, beschrijft in een notendop de vlucht naar het platteland die de teleurgestelde Woodstockgeneratie in die tijd verkoos. Kortom, Parachute is een ware caleidoscoop van verschillende muziekstijlen, aaneengeregen door een band in absolute topvorm. En als je dan bedenkt van hoever de Pretties waren gekomen, valt je mond helemaal open van verbazing. Ooit begonnen als de ruigere neefjes van The Rolling Stones, hadden ze midden jaren zestig veel succes met het betere rhythm-and-blueswerk, culminerend in hun hitsingle Roadrunner. Onder invloed van drugs als lsd – dé partydrug in mid-sixties swinging London  – verzetten ze de bakens naar meer psychedelische sferen met Parachute als onbetwist hoogtepunt.

Tot slot: wat kan ik me nog meer herinneren van het legendarische concert van The Pretty Things in DonKiesjot? Eigenlijk niet zo veel. Ze moeten er ongetwijfeld veel nummers van Parachute hebben gespeeld, zoals ook op de YouTube-filmpjes van hun concert op 13 januari 1971 in het Parijse Olympia te zien is. Maar de met marihuanageuren bezwangerde lucht in het Sittardse jongerenkot benam mij zowat de adem. Voor een verstokte niet-roker als ik een ware kwelling. Tussen de alternatieve rookwolken door ving ik in de verte een glimp op van de band, die zich ongetwijfeld thuis moeten hebben gevoeld in deze donkere undergroundsferen. Ach ja, je weet wel, oudje, de sixties/seventies. Dat waren nog eens tijden…