Baxter Dury: zonder proces

“Ik probeer op al jouw vragen een wijs antwoord te geven. Maar dat gaat me niet lukken. Ik werk zonder systeem. Van een proces is bij mij geen sprake. Ik weet zelf niet hoe ik aan mijn materiaal kom. Blij ben ik dat ik niet in jouw schoenen sta, dat ik hier geen verhaal van hoef te maken.”

Tekst Ludo Diels 

Aan het woord is Baxter Dury (52) en ik spreek hem via Zoom. Hij stond al langer op mijn ‘verlanglijstje’ van artiesten die ik graag zou willen spreken. Covid gooide al eens roet in het eten om hem te ontmoeten, maar nu hij begin juni het festival Best Kept Secret aandoet, was er een mooie aanleiding om weer eens een balletje op te gooien.

Dat het leggen van het contact enigszins chaotisch verliep, is niet geheel onlogisch.

Een gesprek met hem is als zijn muziek. Je kunt er moeilijk je vinger achter krijgen, maar je bent niettemin onder de indruk. Je weet niet of je alles begrijpt, maar voelt dat het waarachtig is, dat hij je niets op de mouw speldt.

Met Baxter Dury sla je snel een paar uurtjes kapot, daar ben ik na mijn zoomontmoeting zeker van. Hij is onderhoudend, heeft humor en is beleefd. Wie zijn liedjes met scheepladingen fucks en ander expliciet taalgebruik beluistert zou een ander beeld bij de man kunnen krijgen. Die Baxter zou wel eens een ‘hard nut to crack’ kunnen zijn, om niet te zeggen een badass. Niets is minder waar, hij is de beminnelijkheid zelve. Lachend: “Ja mensen denken vaak dat ik grof ben. Nou ja, soms ben ik dat. Maar vrijwel nooit naar anderen toe. Mijn leven is redelijk normaal.”   

Vader Ian
Na afloop van het gesprek probeer ik de onderwerpen te ordenen, maar ik ontwaar enkel ordeloosheid en een algeheel gebrek aan structuur. Waar ging het in godsnaam over? Was er een overkoepelend thema? No clue. We spraken over zijn nieuwe hond, een whippet. Kort kwam een project met de BBC ter sprake waarover hij niet kon uitweiden. Hij vertelde iets over een nieuw boek en hij liet me met zijn camera het uitzicht vanaf zijn werkkamer zien. Oh ja, hij werkt aan een nieuw album. Dat bevindt zich nog in een pril stadium. Moet upbeat worden, want tijdens een optreden heb je wel behoefte aan een paar dansbare nummers wil je de boel een beetje op gang krijgen, zo meent hij. En dan refereren we nog aan zijn zoon Kosmo, die een rol heeft in de video Aylesbury Boy van Dury’s recentste album I Thought I Was Better Than You. Derde generatie Dury? Bollocks. Zoonlief kookt liever, die heeft geen muzikale ambities.

Buitengewoon aardige man, die Baxter Dury. Vriendelijke babbelaar en inderdaad zoon van de iconische rock-’n-roll vagebond en enfant terrible Ian Dury. Maar misschien was er toch een rode draad, of wellicht zelfs meerdere, zo realiseer ik me ineens. De vrijheid het te laten gebeuren, zonder vooropgezette procedures. Wat gebeurt gebeurt. En wat voor de muziek betekent? “Geen idee. Dat is aan jullie, de journalisten. Ik creëer vanuit mijn gevoel. Ik kan niet echt zingen, weet weinig van complexe akkoorden en melodieën. Ik houd het graag simpel. I don’t overthink what I do. Het denken en analyseren laat ik aan anderen over. Mensen bewegen. Ze aan het dansen krijgen, dat vind ik een nobel streven.”

Ik wilde in mijn gesprek zijn beroemde in 2000 overleden vader Ian Dury, die furore maakte met The Blockheads, zo veel mogelijk buiten beschouwing laten. Baxter Dury staat als artiest op zichzelf. Op eigen kracht heeft hij een bijzondere carrière van de grond gekregen, waarin hij beslist geen epigoon is van zijn vader. Maar op I Thought I Was Better Than You lijkt hij wel impliciet te refereren naar zijn pa. “Je moet voorzichtig zijn met autobiografische interpretaties”, zegt hij glimlachend. “Het album volgt op mijn boek Chaise Longue, waarin ik schrijf over de grillige levenswandel van mijn vader. Ik heb al herinneringen ophalend zeker aspecten gebruikt voor het album, maar je kunt het niet één op één neerzetten als een album over mijn vader. Ik geloof niet dat songwriting te veel in de buurt moet komen van een accurate weergave van een biografie. Te veel aan informatie maakt een liedje kapot. Je moet ruimte laten aan luisteraars om hun eigen verhaal te maken, zelf beelden creëren.”

Derde oog
Zijn oeuvre, dat twee jaar na de dood van zijn vader in 2000 aanvangt met Len Parrot’s Memorial Lift, laat een ontwikkeling zien van min of meer traditionele songs naar meer experimentele muziek. Vanaf Floor Show (2005), met daarop een van zijn meest beluisterde tracks Cocaine Man, beginnen de melodieën steeds catchier te worden en zingt hij zijn teksten niet langer, maar declameert hij ze. Duitsers spreken van Sprechgesang. Op Happy Soup (2011) en It’s A Pleasure (2014) is het al goed dansen en je hoort aan zijn stem dat hij de zoon is van zijn vader.

Vanaf Prince Of Tears (2017) lijkt zijn muziek meer door Franse muziek te worden beïnvloed, met name door de door hem bewonderde Serge Gainsbourg. Op Bed (2018) en The Night Chancers (2020) komen de diverse muzikale invloeden, stijlen en zijn bedwelmende spreekzang samen. Een rijk amalgaam dat qua muzikale voorkeuren en invloeden reikt van Velvet Underground tot Frank Ocean en hiphop. Stevige beats, met zijn experimentele tekstfragmenten tussen bravado en romantiek en vaak contrasterende vrouwenstemmen. “Ja, daar houd ik van. Die stemmen camoufleren op een subtiele manier het feit dat ik niet kan zingen.”

Gevraagd naar mijn grove analyse van zijn muzikale traject begint hij te lachen. “Wat je zegt over die ontwikkeling zou best kunnen. Ik weet het zelf niet. Ik analyseer het nooit. Dat laat ik graag over aan anderen over. Wat ik wel weet is dat ik me laat leiden door wat me interesseert. Mijn eerste albums waren met zekerheid meer gebaseerd op historische voorbeelden. De laatste jaren is het materiaal moderner geworden met hiphop-invloeden. Mijn manier van schrijven is heel simpel. Ik werk met wat ik vind, on the spot. Ik accumuleer wat ik vind. In zekere zin zou je mijn manier van denken met mijn hond kunnen vergelijken. Die is ook altijd in het hier en nu. Hij heeft plezier met wat hij vindt.”

Dit is een deel van het interview met Baxter Dury dat is te lezen in Heaven #3 2024 (nu in de winkel).