Captain Beefheart-boek vol haat maar ook liefde

In zijn column in het nieuwste nummer van Heaven besteedt Louis Nouws aandacht aan muziekboeken. Toen ik die tekst las, had ik er net ruim 800 schokkende pagina’s over Captain Beefheart op zitten.

Boeken over je helden kunnen de bewondering doen groeien. Maar soms zijn ze heel schokkend. Neem het in 2010 verschenen Beefheart: Through The Eyes of Magic van John French. In ruim 800 pagina’s vertelt deze drummer over de jaren die hij met Don (van) Vliet heeft samengewerkt. Het is bijna een levensverhaal, want French maakte erg lang deel uit van The Magic Band.

Over de sekteachtige toestanden ten tijde van Trout Mask Replica zijn natuurlijk al eerder berichten verschenen en het was dus geen geheim dat Beefheart nogal wat nare trekjes had. Maar dat het zó erg was… Ongelooflijk, wat een eikel kon die man zijn.

Ideeën van anderen jatten en doodleuk vertellen dat je ze zelf hebt bedacht. De opbrengsten van een tournee in eigen zak steken en er kleding voor kopen. Je muzikanten tot op het bot kleineren. Geluidstechnici tot wanhoop drijven. Zo weinig uitbetalen dat mensen soms dagenlang niets te eten hadden. Bandleden tegen elkaar uitspelen. Jezelf voordoen als een groot muzikant, maar niet in staat zijn twee keer achter elkaar iets op dezelfde manier te spelen. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. French maakt er geen geheim van dat er vaak momenten waren waarop hij Beefheart bijna haatte.

Tegelijkertijd klinkt er ook liefde door. En bewondering. Want wat je van de man ook zeggen kunt, hij had héél eigenzinnige ideeën en heeft een groot aantal platen gemaakt die nergens mee te vergelijken zijn en tot op de dag van vandaag nog volledig overeind staan. Daarbij leunde hij meer op zijn begeleiders dan hij zelf wilde weten (luister bijvoorbeeld naar de twee fantastische platen die ex-begeleiders zonder hun broodheer hebben uitgebracht onder de naam Mallard) maar hij was wél de grote inspirator en drijfkracht.

Voor mij is Beefheart nog steeds de allergrootste en zijn vooral Shiny Beast en Clear Spot nog steeds onovertroffen meesterwerken die beide in mijn top tien aller tijden staan. Maar na het lezen van het boek luister ik er toch net wat anders naar.