Film over cultheld Blaze Foley

Het getuigt in elk geval van lef, een speelfilm maken over Blaze Foley. Immers, zijn naam is slechts bekend bij een select publiek, dat van de toegewijde liefhebbers van americana en aanverwanten. Zeker, vooraanstaande artiesten uit die hoek als Willie Nelson en Merle Haggard namen werk op van de aan de zelfkant van het bestaan levende singer-songwriter, Lucinda Williams wijdde eind jaren negentig op haar veelgeprezen album Car Wheels On A Gravel Road het nummer Drunken Angel aan de ‘derelict in duct tape shoes’, collega-outlaw annex americana-cultheld Townes Van Zandt was een broeder in de drank en Kings of Leon betoonden hem recentelijk nog eer. Maar toen Foley februari 1989 in Austin, Texas als gevolg van een uit de hand gelopen ruzie met de zoon van een vriend vroegtijdig aan zijn einde kwam, bestond zijn tastbare muzikale nalatenschap uit nauwelijks meer dan een op cassette uitgebrachte registratie van twee optredens een maand voor zijn dood.

Ethan Hawke en Townes Van Zandt

Acteur/regisseur Ethan Hawke, zelf geboren in Austin en bekend van onder meer zijn rollen in de Before-trilogie en Boyhood van regisseur Richard Linklater, raakte na het horen van Clay Pigeons, in een uitvoering van John Prine, zo in de ban van Foley dat het idee voor een aan hem gewijde speelfilm begon te borrelen. Dat idee werd versterkt nadat hij in muzikant Ben Dickey de ideale vertolker van de hoofdpersonn had gezien. Samen met Foley’s ex-partner Sybil Rosen, die een boek schreef over haar relatie met de als Michael David Fuller in Malvern, Arkansas geboren singer-songwriter, werkte hij vervolgens aan een scenario om dat uiteindelijk zelf te verfilmen.

In de film is Hawke bovendien te zien als een radio-dj. Die ondervraagt Townes Van Zandt, een rol van de vooral van zijn werk met Bob Dylan bekende gitarist Charlie Sexton, en het fictieve personage Zee over hun vriendschap met Foley. Het resulteert in allerlei anekdotes uit het vooral door vallen en wat minder door opstaan getekende leven van de hoofdpersoon.

Een leven dat in de film niet, zoals dikwijls bij dit filmgenre te doen gebruikelijk, chronologisch wordt weergegeven. Hawke wil Blaze liever niet voorzien van het etiket ‘biopic’. Zelf heeft hij het over een ‘indie gonzo country western opera’ . Die nonlineaire aanpak met door elkaar verweven verhaallijnen heeft wel als gevolg dat je als kijker voortdurend switcht tussen heden, verleden en toekomst, soms in een razendsnel tempo. Als ankerpunt fungeert de liefdesrelatie tussen Foley en zijn muze Rosen (een rol van Alia Shawkat), waarbij de periode dat de twee in de bossen van Georgia in een boomhut woonden voor idyllsche en vooral liefdevolle taferelen zorgt.

Die idylle blijkt kortstondig. Aangezien de hoofdpersoon legendarisch zegt te willen worden, zoeken de twee geliefden hun heil elders en verkassen ze naar Austin. Dat wordt de uitvalsbasis voor Foley’s pogingen om het als muzikant te maken. Als dat er wegens gebrek aan belangstelling voor zijn muziek niet in zit, trekt het paar naar Chicago om niet lang daarna met de staart tussen de benen naar Austin terug te keren. Aan de relatie komt een eind en Rosen volgt haar eigen pad richting een carrière als actrice. Foley weet intussen een deal met een kersvers door olieboeren uit de grond gestampt platenlabel op grandioze wijze te verkloten, leidt vervolgens een bestaan aan de rafelrand van Austin en neemt aldaar in The Outhouse Club de 24 nummers op die, eenmaal uitgebracht op cd, hem zo’n tien jaar na zijn dood alsnog legendarisch maken.

Die gebeurtenissen komen dus niet in een logische volgorde voorbij, wat de poëtische zeggingskracht van de film misschien ten goede komt, maar wat er voor zorgt dat je voortdurend bij de les moet blijven, wil je het verhaal een beetje kunnen volgen. Degenen die bekend zijn met Foley’s werk en/of zichzelf tot de kenners en liefhebbers van americana rekenen, hebben daarbij wel een voorsprong op ‘gewone’ bezoekers. Zij kunnen zich in elk geval verheugen op de aanwezigheid in de film van Kris Kristofferson (als Foley’s vader) en muzikant/producer Gurf Morlix (als zichzelf). En op Charlie Sexton die fantastisch speelt als Townes Van Zandt en een serieuze gooi doet naar de hoofdrol in een biopic over die andere beautiful loser.

Blaze van Ethan Hawke, met Ben Dickey en Alia Shawkat, is uitgebracht door September Film en draait vanaf 17 januari in de Nederlandse bioscopen. Blaze – Original Cast Recording is verschenen bij Light In The Attic Records.