Sudan Archives: Zwarte godin
Hoe komt iemand aan een artiestennaam als Sudan Archives? En waarom laat Brittney Denise Parks – haar geboortenaam – zich op de cover van Athena afbeelden als een godin in antiek Griekse stijl?
Er lijkt genoeg te bespreken, maar over de telefoon vanuit haar woonplaats Los Angeles is Sudan Archives niet bijzonder spraakzaam. Een enigszins haperende telefoonverbinding en een opspelende verkoudheid werken natuurlijk ook niet mee, maar ze zegt dat alles wat ze over het album kan vertellen is te horen in de songteksten. Athena is haar albumdebuut, na twee eerder verschenen ep’s die haar naam op de kaart zetten: Sudan Archives (2017) en Sink (2018). “Athena is de soundtrack van mijn leven. Alles wat ik meemaak en overdenk vindt een plek in mijn muziek. Het beeld op de albumcover is niet voor niets naakt. Ik sta zelf afgebeeld en ik heb niets te verbergen.”
Het album gaat in grote lijnen over geworstel met tegenstrijdigheden in haar leven. “Dat je je soms uitermate sterk voelt en soms zeer zwak. Dat je kunt dubben over wat goed is en wat slecht. Ik heb een tweelingzus die, hoewel we uiterlijk erg op elkaar lijken, qua karakter totaal van me verschilt. Ze is dan ook geen muzikant, ze is bezig therapeut te worden.”
Ze vormden wel ooit een popduo. Tenminste, dat zag hun stiefvader in de zusjes. “Maar ik heb dat project versjteerd. Gewoon uit een soort van ingeboren rebellie. Mijn zus verzuchtte het onlangs nog tegen me: je voegt je nooit, je gaat je eigen weg. Ik ben ook meteen van Cincinnati naar Los Angeles verhuisd toen ik van school was. Instinctief voelde ik dat daar meer kansen lagen voor een artistieke carrière. Misschien was het in Cincinnati ook gelukt, maar ik zocht de vrijheid.” Ze mocht dan niet hebben meegewerkt aan de droom van haar vader, hij had wel het zaadje geplant. “Ik wilde graag professioneel muzikant worden.”
Haar zus bleef achter maar verkaste uiteindelijk ook naar de Westkust. “Toen ze weer in mijn buurt kwam wonen, verhevigde dat mijn denken over identiteit. We lijken op elkaar en zijn toch anders. Hoe zijn we anders? Hoe kijken mensen tegen mij en haar aan? Hoe kijken mensen überhaupt tegen mij aan? Mensen vinden me vaak afstandelijk en intimiderend, terwijl ik me zelf juist kwetsbaar voel en verlegen. Ik denk vaak over dat soort tegenstellingen.”
Soedan
“Mijn twee ep’s heb ik alleen op mijn slaapkamer zitten maken, met mijn viool, elektronische beats en alles wat geluid kan maken, zoals bestek. Ik nam het laag voor laag op. Zo speel ik ook live, met een loop-station. Een tijd lang was ik zeer op mezelf. Daarom past de naam Sudan Archives goed bij me”, lacht ze, als ik opmerk dat Soedan niet het meest toegankelijke land van Afrika is.
“Mijn moeder is me al op jonge leeftijd Sudan gaan noemen, waarom weet niemand nog. Ik vond mijn eigen naam niet leuk meer. In mijn tienerjaren werd ik wel nieuwsgierig naar het land en ben ik gaan googlen. Zo kwam ik in aanraking Afrikaanse muziek. Ik heb ontelbare YouTube-filmpjes bekeken. Omdat ik zelf viool speelde raakte ik gefascineerd door de geluiden die ze uit soms éénsnarige strijkinstrumenten kunnen halen. Vaak worden die heel ritmisch ingezet. Het klinkt niet altijd even verfijnd maar wel met een enorme muzikale en emotionele zeggingskracht.”
De artiest die haar naar eigen zeggen het meest beïnvloedde is de in 2001 overleden Kameroener Francis Bebey, die al vroeg experimenteerde met elektronica en traditionele instrumenten. “Hij was ook een dichter en een vrije geest. Zijn muziek is niet eens zo complex, maar door de herhaling van motieven en de vervlechting van geluiden en instrumenten is ze zeer meeslepend. In zijn tijd werd dat overigens niet door iedereen op waarde geschat, maar dat werd de muziek van Stravinsky ook niet. Het zijn voorlopers. Bebey heeft me op het spoor gezet van de richting die ik met mijn muziek ben opgegaan.”
Ze maakte zo veel werk van haar interesse in Afrikaanse muziek dat Archives een voor de hand liggende toevoeging werd voor haar artiestennaam. De interesse voor beats en eigentijdse r&b was er altijd al. “Daar ben ik als Afro-Amerikaanse natuurlijk mee opgegroeid.” Ze noemt met name Erykah Badu en India.Arie als voorbeelden.
Zwart
Voor Athena heeft ze nadrukkelijk samenwerking gezocht met anderen, van een muzikaal isolement is geen sprake mee. Rapper D-Eight voegt zich bij haar op Glorious, een nummer dat ze in de liner notes omschrijft als de uitkomst van al haar innerlijke conflicten. “Uiteindelijk draait het om persoonlijke groei en taking care of your family.” Ze werkte in de studio met muzikanten en meerdere producers van naam: Wilma Archer, Washed Out, Paul White en Rodaidh McDonald. Ze wil zelf graag verder als producer en is weer aan de studie.
Het werk in de studio gaf haar het gevoel dat ze als tiener had in de kerk. Ze bracht er een flink deel van haar jeugd door en leerde er zingen en vioolspelen op gehoor. “Het was een luide en wilde kerk”, licht ze toe. “Ik zou niet weten wat voor denominatie het was, maar er werd veel gezongen en gedanst. Je had dat prettige gevoel onderdeel te zijn van een groep.”
Het was ook een zwarte kerk, wat me de vraag ontlokt of ook de tegenstelling tussen zwart en wit een rol speelde in haar worsteling. De albumtitel en de afbeelding van haar als Griekse godin lijken ook te verwijzen naar het controversiële boek Black Athena,The Afroasiatic Roots of Classical Civilization van Martin Bernal uit 1987, die wilde aantonen dat de Afrikaanse invloed op de Griekse beschaving door westerse cultuurhistorici is uitgewist. Ze ontkent, nadat ze eerst wel vraagt hoe ik dat zwart en wit precies bedoel. “Het verschil tussen rassen is voor mij niet beladen. Ik vind wel dat zwarte mensen trotser mogen zijn op hun huidskleur. Gek genoeg zijn er wel middelen om een zwarte huid te bleken, maar voor zover ik weet zijn die er niet om de huid zwarter te maken. Niet dat ik dat toejuich, maar het geeft wel aan dat er nog wel iets scheef zit.”