Van Morrison tot The Pogues: Anneke van Giersbergen eert de Ierse muziektraditie

Anneke van Giersbergen laat je in haar nieuwe theatertour The Irish Road Trip ontspannen zoeken door haar platencollectie. In een muzikaal intieme sfeer, die zeker niet zou misstaan in de gemiddelde Ierse pub, geeft zij een bloemlezing van de muzikale kracht én geschiedenis van Ierland: het land waar veel van haar favoriete nummers vandaan komen.

Tekst Steven Walter Foto Alessandra Tolc

Drie kwartier fietsen naar school, en aan het eind van de dag weer drie kwartier terug naar huis. Wind, regen, brandende zon… ongeacht het weerelement: de tienerscholier Anneke moest blijven trappen. Op die fietsroutes in de jaren tachtig en negentig had ze een bijzondere ‘medereiziger’: Van Morrison.“Die zat in mijn oor. Ik had een periode dat ik zijn muziek continu draaide. Eigenlijk hield ik van zangers en zangeressen met vocaal grootse gebaren, zoals Whitney Houston en Barbra Streisand,” vertelt de Brabantse, die wereldfaam bereikte met de progressieve-metalband The Gathering. “Maar er zit iets in de manier waarop Van Morrison zingt en muziek schrijft. Het is jazz, superrauw en heel poëtisch. Alles wat ik gaaf vind. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld The Pogues. Twee tanden en vaak dronken, maar dan lees je hun teksten en denk je: ‘Hoe kán dit?’ Er zit zoveel hart in. De zinsopbouw is ronduit schitterend. Elke noot, elk woord raakt je. En dat terwijl ze bij wijze van spreken thuis zelf geen boterham kunnen smeren. Die muziek vind ik mateloos boeiend.”

Anno 2025 dook Anneke in haar eigen platenkast en ontdekte dat veel van haar persoonlijke favoriete albums en artiesten een gedeelde achtergrond hebben: ze komen praktisch allemaal van het Ierse eiland. “Ik wilde weten waarom juist hun muziek mij zo aansprak. Wie zijn al die mensen? Waar zingen ze over? Waar komen de Ierse traditionals vandaan? Waarom werden die nummers geschreven?”

Diepe muziek
Voor zichzelf ontrafelde ze het geheim van die gemene deler. “Vaak is het heel diepe muziek. Een simpel ‘Ik hou van jou en blijf je trouw’ is het niet. Er zit melancholie in, strijd, humor als verwerkingsmiddel, maar ook (maatschappelijke) geëngageerdheid. Vroeger en nog steeds sloeg ik daar erg op aan. Of het nu U2 was, Sinéad O’Connor, Enya of Thin Lizzy, of traditionele Ierse liedjes als Whiskey in the Jar en Molly Malone. De nummers gaan over het echte leven en hoe moeilijk dat soms kan zijn.”
Er is ook een link te maken met heavy muziek, meent Anneke. “Het is een beetje donker, kent een alternatieve stijl. In heavy muziek schrijven mensen ook over de donkere kant van het leven; het gaat over oorlog, ziekte, dood, seks en allerlei dingen waar in het westen van Europa - zeker in de popmuziek - vaak een taboe op rust. Maar mensen die schrijven en luisteren vinden elkaar in die teksten en muziek. Muziek die donker is, schuurt en heavy mag zijn. Net als Ierse muziek is het eerlijk en rauw; dat is oké. Het hoeft allemaal niet zo gepolijst. Tekstueel en ook qua melodieën hebben die nummers mij als schrijver zeker beïnvloed.”

Begeleid door drie muzikanten neemt Anneke de theaterbezoeker van The Irish Road Trip mee langs decennia - en met de traditionals mogelijk zelfs eeuwen - van de Ierse muziek. Met een krachtige en heldere stem lijkt het alsof er bij haarzelf Iers bloed door de aderen stroomt.
Als een ware Dolores O’Riordan bewijst ze eer met een rake uitvoering van The Cranberries’ Linger. Ze vertelt over de geschiedenis achter de nummers, brengt Enya weer voor het voetlicht en zingt songs van Phil Lynott, Damien Rice en Hozier. Dat Ierland de geboortegrond is van menig bijzondere muziek, is een algemeen bekend feit dat ergens in je achterhoofd sluimert. Maar door veel van die nummers achter elkaar te horen tijdens een muzikale rondreis, maakt Anneke dat besef op indrukwekkende wijze tastbaar.

The Irish Road Trip beleeft donderdag 16 oktober haar officiële première. Daarna volgt tot en met 7 december een tocht langs verschillende theaters in Nederland. Meer info: Anneke van Giersbergen - Official Website

Gathering en solowerk
Na deze roadtrip zit Anneke niet stil. De onlangs gehouden concerten die de oude bezetting van The Gathering gaf in het kader van het 30-jarig jubileum van het album Mandylion krijgen een vervolg. “Die vijf optredens waren zó leuk om te doen. Na al die jaren weer even terug bij elkaar zijn was magisch. Ik vergeet altijd van alles, maar die nummers zaten zo diep in mijn systeem. De concerten verkochten ook in minuten uit. Het was superleuk om iets te doen met een begin en een eind.” Dat eind ziet er als volgt uit: een paar Europese festivals in de zomer van 2026 en een optreden in Chili in oktober van dat jaar.
Daarnaast breidt Anneke haar solorepertoire uit. Momenteel werkt ze aan een drieluik van ep’s. Deze drie platen leiden naar een volledig album waarop de nummers bijeen worden gebracht.“La Vie, La Mort, L’Amour gaat over het leven en bevat wat pittigere muziek. Geen heavy metal, maar wel gewoon rock en ballads,” aldus de muzikante. De eerste EP is inmiddels verschenen. De planning is om de volledige plaat eind 2026 uit te brengen.