Hidden Orchestra: orkestrale sensatie

Hidden Orchestra is een imaginair orkest onder leiding van de Britse componist/producer Joe Acheson. Dawn Chorus is een van de mooiste, meest bijzondere instrumentale albums van 2017, als een alchemist mengt Acheson ambient, postrock en modern klassiek tot een muzikale beleving. Hoe hij zich live presenteert is woensdag 6 december te horen en te zien in de Amsterdamse Melkweg.

Je bent onlangs van Schotland (Edinburgh) naar Zuid-Engeland (Brighton) verkast. Je blijkt ook helemaal niet Schots te zijn, zoals Wikipedia meldt, maar Engels.

Ik ben in Edinburgh muziek gaan studeren en heb daar vrij lang gewoond en de band bedacht. Het is een fijne plek om te zijn. In Schotland zijn bovendien heel veel geweldige muzikanten. Maar uiteindelijk brak het vele reizen me op, want ik was zo veel tijd kwijt met vanuit Schotland heen en weer te reizen naar de grote internationale vliegvelden bij Londen of naar de Kanaaltunnel. Het was logischer om weer in Zuid-Engeland te gaan wonen. Bovendien wonen mijn familie en vrienden daar en zit mijn platenlabel er ook.

Als ik het goed begrijp is Dawn Chorus een project waar je jaren mee bezig bent geweest.

Ja. Over het algemeen ben ik in de studio vrij traag. Het hele proces is ook gecompliceerd. Toen ik met Hidden Orchestra begon, was een van mijn stelregels dat ik zelf alle muziek zou schrijven, dus ook alle korte stukjes voor verschillende instrumenten. Gebruikmakend van sample-technieken uit dance en hiphop, neem ik vele uren aan solo’s op die ik deels in de muziek verwerk. Voor Dawn Chorus kwamen daar nog veldopnamen bij die ik gemaakt had tijdens mijn reizen en stukken die ik nog voor mijn studie had geschreven.

Waar kwam het idee vandaan om ochtendlijk vogelgezang te gebruiken als uitgangspunt voor de composities?

Het is geen origineel idee. Klassieke componisten gebruiken dat wel vaker als inspiratie en in de jaren twintig zond de BBC al concerten uit met vogelgezang. Iemand als Brian Eno heeft het ook eerder gedaan. Vorig jaar maakte ik Wingbeats, gebaseerd op het fladderen van vogelvleugels, waar ik dan ritmische patronen uit samenstelde. Ik voegde in mijn muziek altijd al wel natuurgeluiden toe als atmosferische achtergrond, zoals regen, onweer, watervallen, dat soort zaken. Ik had dus al een opname van een ochtendlijk vogelkoor en zette dat tot volle tevredenheid onder Wingbeats, waarna ik bedacht dat ik in de loop der jaren tijdens mijn reizen eigenlijk nog een heleboel andere ochtendkoren had opgenomen en besloot die als uitgangspunt te gebruiken voor mijn nieuwe plaat.

Ben je altijd zo vroeg op?

Meestal ben ik nog zo laat op. Soms sta ik er vroeg voor op, zoals vorig jaar en het jaar daarvoor op International Dawn Chorus Day. Dat bestaat. Dan sta ik om drie uur op om het ontluikende vogelkoor op te nemen. Soms stel ik een microfoon op waarna ik weer in slaap sukkel. Later ontdek ik wat ik heb opgenomen. Ik houd van vogels maar ik ben geen vogelkenner die alle soorten kan onderscheiden. Als ze samen zingen in koor als onderdeel van het landschap spreken ze me het meest aan.

Heb je deze natuuropnamen als uitgangspunt gebruikt voor je composities of zit het proces toch gecompliceerder in elkaar?

Dat is bij ieder nummer anders. Heel vaak probeer ik de nadruk te leggen op één instrument en focus ik me daarop, de trompet bijvoorbeeld, de cello of de klarinet. Een track kan beginnen met een basloopje, maar ook met een geluidje dat ik ergens heb opgenomen, of een drumbeat. In principe kan een compositie overal mee aanvangen.

Zijn er stukken op Dawn Chorus waarmee je blijer bent dan andere stukken of zie je het meer als één geheel?

Ik ben heel tevreden over de stukken op Dawn Chorus, zij het wel bijna allemaal op een andere manier. Wingbeats springt er voor mij wel een beetje uit, omdat ik zo lang heb gezocht naar de juiste oplossing voor de puzzel. Het feit dat ik iets gevonden heb dat zo goed werkt, maakt me intens gelukkig. Maar zelfs een stuk als The Lizard, dat begint en eindigt met twintig seconden van een stuk dat ik schreef voor mijn eindexamen, is alleen al om die reden heerlijk. Het hele album heeft zo veel fijne associaties voor me. Neem opener First Light, dat speel ik op de piano van mijn oma, de piano waarop mijn oom me heeft leren pianospelen. Het schept een emotionele band die ik niet had met de twee eerdere Hidden Orchestra-albums. Er zit veel meer persoonlijke geschiedenis in, al zijn het dus wel vooral dingen die voor mij persoonlijk betekenis hebben.

Als je 6 december in Amsterdam komt spelen, doe je dat met een vierpersoons band. Jij op bas en elektronica, Poppy Ackroyd op piano en viool, Jamie Graham op drums, net als Tim Lane, die ook trombone speelt. Komen daar ook nog gasten bij?

Voor deze tour beperken we ons tot de liveband, al komt Tom Lumen mee om de live visuals te verzorgen, waarvoor hij acht nachtzichtcamera’s tot zijn beschikking heeft.

Volgt de band exact de muziek die je geschreven hebt of is er ook ruimte voor improvisatie?

Ik ben vrij strikt. In principe werk ik als een echte klassieke componist. Ik schrijf alle individuele partijen uit, ook de drumsolo’s. Maar zodra de muzikanten die goed kennen komt er ruimte voor improvisatie.

Wil dat ook zeggen dat er opgenomen instrumenten zijn te horen?

Tot op zeker hoogte. Ik hoop zelf met één hand bas te spelen en dan de ander te gebruiken om aan de knoppen te draaien.

Spelen jullie veel live?

Zeker, al is het de laatste tijd wat minder, aangezien ik druk was met de plaat. Maar daar voor hebben we in Europa toch zo’n drie-, vierhonderd shows gedaan. Nu we weer gaan toeren denk ik dat het weer heel druk wordt’

Zijn de visuals veelal op de natuur gebaseerd?

Er zitten natuurbeelden bij, maar omdat de muziek meer abstract is en nooit over een specifieke gebeurtenis of emotie gaat, laat ik het liever aan de verbeelding van de luisteraar over en blijven de beelden ook nogal abstract. De muziek is vrij elektronisch maar wordt wel op een akoestische manier gebracht, dus geen synthesizers of drummachines, maar allemaal natuurlijk opgenomen met echte instrumenten en echte drums. Al het beeldmateriaal is dus ook echt, niet computer gegenereerd. Het wordt echt een aanvulling op de muziek.