Oude nieuwe oude muziek van Captain Beefheart

Eind 2010 overleed de schilder Don Van Vliet aan multiple sclerose. Tot 1982 was hij ook de cultmuzikant Captain Beefheart. Nieuwe opnamen zijn sindsdien niet verschenen, behalve van een paar gedichten in de periode 1987-1993, waarop Van Vliet al tamelijk moeilijk sprak. Wel dook er intussen veel groen en weinig rijp onuitgebracht materiaal op: concerten, demo’s, alternatieve versies. Gebootlegged of legaal, al weet ik niet goed meer waar tegenwoordig de grens ligt. Terwijl we al decennia zitten te wachten op een heruitgave van een belangrijk album als Lick My Decalls Off, Baby (1970). Van de rest zouden we graag een reissue krijgen met een ruimhartige voorraad bonustracks uit al dat rijp en groen, wat dan opeens wel een functie krijgt.

Een uitzondering vormde in 2002 de cd Dust Sucker op Ozit Morpheus Records, waarop niets minder dan de legendarische Bat Chain Puller stond, een album uit 1976 dat vanwege allerlei soorten conflicten nooit was uitgebracht. Toen konden we zelf horen dat het merendeel van de nummers intussen al via nieuwe opnamen behalve op Shiny Beast (1978) ook was uitgebracht op Doc At Radar Station (1982) en Ice Cream For Crow (1982). Alle nieuwe uitvoeringen bleken van hetzelfde niveau en meestal beter dan de Bat Chain Puller-sessies. Die plaat was dus echt geen ‘pure Beefheart waarvan de latere opnamen slechts een commerciële schaduw zouden vormen’, maar wel goede muziek van een interessante Magic Band.

Waarom dan in hemelsnaam brengt Vaulternative Records, een duur label van de familie Zappa, nu met veel tamtam Bat Chain Puller uit? Grotendeels identiek namelijk aan het nog steeds leverbare Dust Sucker. Weliswaar krijg je als bonus een alternatieve opname van het titelnummer, plus een fraaie demo van Candle Mambo en het legendarische Hobo-Ism, maar Dust Sucker - een verwijzing naar een van de baantjes van de jonge Donnie Vliet: stofzuigerverkoper - had van vier nummers zeldzame liveversies. Bovendien geeft het op zich overigens wel fraai vormgegeven Vaulternative-boekje veel anekdotes die al vaak elders zijn verteld.

Laten we positief eindigen. Wie Dust Sucker niet heeft, zal genieten van Bat Chain Puller. Prachtige nummers, vaak minder gepolijst dan de latere opnamen, maar dat kan ook een voordeel zijn. Neem Harry Irene. Dat nummer zou gaan over een lesbisch stel - ‘Harriet & Irene’ - dat een restaurantje dreef tot Irene er vandoor ging met ene Dusty. Maar nu hoor ik Captain Beefheart bij ‘Harry’ heel duidelijk verwijzen naar his green.