Ruimte claimen

Julien Baker & TORRES

Twee openlijk lesbische artiesten die misschien wel het beste countryalbum van het jaar afleveren. Is dat opmerkelijk? Niet in de ogen van Julien Baker – die vooral naam maakte met het trio Boygenius – en Mackenzie Scott, die muziek uitbrengt als TORRES.

Tekst Louis Nouws Foto Ebru Yildiz

Het interview zou plaatsvinden in Amsterdam, maar kan helaas geen doorgang vinden omdat de bagage van het Amerikaanse duo nooit is aangekomen. Ze zijn gestrand in een Londens hotel. Het gesprek verloopt via een beeldverbinding, maar nog voor de conversatie goed en wel op gang komt, worden ze gebeld door de receptie. Even is er de hoop dat hun koffers terecht zijn, het blijkt valse hoop.

Julien Baker: “Het is vervelend, maar er zijn ergere dingen. We leven nog en hebben geld om te eten.” Een opvallend goed gemutste Mackenzie Scott sluit zich daarbij aan. Het is duidelijk dat de twee vaker in hun leven te kampen hebben gehad met vervelende situaties. Ze groeiden beiden op in de Deep South – Baker in Memphis, Scott in Macon, Georgia – in gezinnen die ze zelf omschrijven als conservatief christelijk. Geen milieu dat hun seksuele geaardheid liefdevol omarmde. In het geval van Baker kwam daar ook nog eens misbruik en depressiviteit bij. 

Die thematiek is te horen op hun albums. Baker leverde drie soloalbums af: Sprained Ankle (2015), Turn Out The Lights (2017) en Little Oblivions (2021). Met Lucy Dacus en Phoebe Bridgers vormde ze het trio Boygenius, dat in 2023 het uiterst succesvolle The Record uitbracht. Het was een gelegenheidsformatie, en de vraag is of ze ermee doorgaan, maar hun namen waren wel ineens gevestigd. Zozeer zelfs dat het begin dit jaar naar buiten gekomen nieuws, via een interview met Dacus in The New Yorker, dat Baker en Dacus officieel een stel zijn, enorm veel aandacht genereerde. Baker, Dacus en Bridgers zijn met hun confessionele songs veel queers tot voorbeeld en steun.

Mackenzie Scott is mogelijk wat minder bekend, maar heeft als TORRES een hele reeks albums op haar naam staan en zeker in de VS een hechte aanhang.

De albums van Baker en TORRES kon je tot nu moeilijk onder het kopje country rubriceren. Dus is de vraag gerechtvaardigd waar Send A Prayer My Way vandaan komt. In het vorige nummer van Heaven schreef recensent Pieter Wijnstekers: ‘Ik moet ik nog zien dat er in 2025 een betere countryplaat wordt gemaakt.’

TORRES: “We hebben elkaar in 2016 voor het eerst ontmoet, toen we backstage aan de praat raakten in Lincoln Hall in Chicago, waar we op hetzelfde affiche stonden. Over de jaren hielden we contact. Niet dat we heel close waren. We gingen naar elkaars shows en daarna praat je dan wat. Er waren geen plannen voor een samenwerking. Het voornemen om een countryplaat te maken ontstond pas tijdens de lockdown. Nou ja, ik liep al langer met dat idee rond, gewoon omdat ik van countrymuziek houd. Ik ben ermee opgegroeid en ervan doordrongen. Toen ik naar New York verhuisde is dat deel van mijn leven wat op de achtergrond geraakt, maar verdwenen is het nooit. En toen dacht ik: ik wil die plaat met Julien maken. Er zijn veel redenen waarom ik met haar wilde samenwerken en ik ben nog steeds aan het ontwarren wat al de redenen zijn. [Ze lacht]. Maar ze was gewoon de eerste persoon aan wie ik moest denken. En toen ze direct ja zei was dat een enorme verrassing.”

Baker: “Het verbaast mij nog altijd dat jij verbaasd was, want ik ben al zo lang fan van jou. Ook ik ben opgegroeid met countrymuziek, maar voor mij was het meer de achtergrondmuziek in het ouderlijk huis. Het was niet per se de muziek waar ik naartoe trok toen ik volwassen werd en ging studeren. Maar als je in het Zuiden opgroeit is die muziek overal.”

Hadden jullie countryhelden of -heldinnen?

Baker: “Toen ik klein was hield ik van Shania Twain, maar dat deden miljoenen anderen ook dus dat was niet zo bijzonder. Mijn ouders en grootouders luisterden veel naar countryradio, maar voor mij was de kerk veel invloedrijker. Ik speelde mandoline en banjo en de liederen in de baptistengemeenten in Tennessee staan sterk in de traditie van bluegrass. Die akoestische stijl is me echt met de paplepel ingegoten. Toen ik ouder werd, leerde ik mensen kennen die aan country gerelateerde muziek maakten die ik leuk vond. In Memphis had je de band Lucero, met een soort Drive-By Truckers, Sun Volt-achtige vibe. Maar alt.country dus. Ik deelde met mijn rockbandje dezelfde oefenruimte. Dus ook al beschouwde ik mezelf niet als een echte liefhebber van countrymuziek, it was always in the air. Je moest het wel inademen.”

TORRES: “Ik wilde Johnny Cash zijn. Dat wil ik eigenlijk nog steeds. Hij was zo cool, zelfs op leeftijd toen hij die albums met Rick Rubin maakte.”

Hoe werken jullie samen? Schrijven jullie bijvoorbeeld samen aan songs?

Baker: “We werkten op afstand door nummers heen en weer te sturen en veel te sms'en en een beetje te facetimen. We zijn eigenlijk pas bij elkaar gekomen om aan het album te werken toen we naar Marfa, Texas, gingen in het begin van 2022. Daar zijn we eraan begonnen, maar daar hebben we het niet afgemaakt. We hebben overdubs gedaan in New York City en zijn ook blijven opnemen. Zo kwam Mackenzie nog heel laat met Sylvia op de proppen en dat klonk zo geweldig dat we het nog op de plaat hebben gezet. Eigenlijk waren we voortdurend liedjes aan het schrijven. Ze werkt dat bij ons.”

TORRES: “Yeah. De deadline is de allerlaatste dag van de opnames.”

Baker: “In de regel werk je nummers samen uit, maar Mackenzie en ik duiken graag in onszelf en komen het liefst met een compleet nummer. Dan nog valt er genoeg aan te schaven. Dat zit dan vooral in de productie en de instrumentatie. Dat hebben we vooral met ons tweeën gedaan, met enige ondersteuning van Sarah Tudzin van de band Illuminati Hotties.”

TORRES: “Het is leuk om uit te zoeken wat je nog kan doen om de structuur, de melodie en de tekst die de ander had bedacht te versterken. Sommige nummers die ik had ingebracht zijn heel anders gaan klinken nadat Julien ermee bezig was gegaan. Ze heeft vaak schitterende invallen. De productie bepaalt net zozeer de persoonlijkheid van een song als de tekst en de melodie.”

Het nummer Tuesday komt duidelijk uit de koker van TORRES. Kunnen jullie illustreren wat daar nog aan is veranderd?

TORRES: "Oh, dat is een heel mooi voorbeeld. Ik was eigenlijk niet zo tevreden met dat nummer. Het was traag, treurig, zwaar op de hand en het duurde ongeveer acht minuten. Ik twijfelde nogal of we daar iets mee moesten, maar Julien zag de potentie ervan. We hebben het tempo aanzienlijk opgeschroefd en ik herinner me nog heel goed dat Julien met die twangy slide op de dobro kwam. Alsof ik de magie zag verschijnen, het was ineens een heel ander liedje waarop je zelfs zou kunnen dansen. Als je niet goed zou luisteren zou je kunnen denken dat het een vrolijk, luchtig liedje is. Het is een mooi voorbeeld van onze samenwerking.”

Wat maakt een liedje een goede countrysong?

TORRES: “Ik was van plan om eerlijkheid te zeggen. Tell the truth.”

Maar dan doen jullie ook in jullie ander werk.

Baker: “Dat is waar. Maar in die liedjes beschrijven we meer een emotie of een setting die ons emotioneel raakte. Dat is dan vaak een stukje van een verhaal, als een klein toneelstukje waaruit je veel mag afleiden. Ik denk dat je in een countryliedje veel explicieter en letterlijker mag zijn. Je kunt gewoon zeggen wat je bedoelt. Ook het productiekader waarbinnen je werkt is veel strikter. Het is een veel bewandelde weg, je hoeft muzikaal het wiel niet opnieuw uit te vinden. Op een bepaalde manier werkt het bevrijdend. Zolang de tekst helder is en de stijl specifiek, zit je goed.”

Jullie verhullen jullie geaardheid niet, zonder dat het daar speciaal over gaat op het album. Staat de countrygemeenschap wel open voor inclusiviteit?

Baker: “Het is misschien een beetje afgezaagd om te zeggen, maar het zal niet zo veel anders zijn dan hoe de maatschappij ermee omgaat. Zelfs toen de politie nog invallen deed in lesbische bars had je zangeressen als Dusty Springfield en k.d. lang. Het is niet zo dat er nooit lesbische zangers waren. Wat ik zeggen wil: wat wij doen is niets nieuws en we zijn ook lang niet de enige. Ik moet in dit verband denken aan de film Fried Green Tomatoes, over vrouwen die opgroeien in het Zuiden in de jaren vijftig. Daar wordt naar verwezen als een queer film. Maar het is gewoon een hartverwarmend verhaal over mensen. Ik heb het gevoel dat het begrip queer vooral bedoeld is voor het heteronormatieve publiek.”

TORRES: “Ik weet dat er mensen zijn die niet zo open waren over hun seksualiteit, omdat het duidelijk schadelijk zou zijn voor hun carrière. Maar ja, ik weet het niet, tegenwoordig lijkt dat toch minder een thema. Je hebt gelijk als je zegt dat countrymuziek niet bekendstaat als het meest inclusieve genre, maar ik vind het leuk om mezelf in ruimtes te wringen waar mensen me misschien in eerste instantie niet willen hebben of waar wordt verteld dat ik er niet bij hoor. Dat geeft me wel een zeker genoegen.”

In de video bij Sugar In The Tank is sprake van een stud country community. Die blijken in diverse steden te bestaan. Kunnen jullie daar meer over vertellen?

Baker: “Ik ben opgegroeid in Tennessee en had familie in Arkansas en Mississippi. Op familiebijeenkomsten gingen mensen linedancen. Ik vond dat belachelijk, iets voor mensen uit de provincie. En toen verhuisde ik naar Los Angeles en namen vrienden me mee naar een linedance-evenement. En ik was verbaasd om al die jonge queer mensen te zien linedancen in die grootstedelijke, progressieve omgeving. En ik ging meedoen. Ik weet nog steeds niet waarom ik nu zo van linedancen houd, iets dat ik als tiener absoluut verachtelijk en sukkelig vond. Misschien was ik gewoon verrast om het mensen uit mijn gemeenschap te zien doen. En het was vreemd mooi. We hebben die video trouwens opgenomen in Manhattan. Can you imagine?”

Hebben jullie al opgetreden met de songs van het nieuwe album? En wie komen er zoal op af?

TORRES: “We hebben een paar kleinere shows gedaan waar het publiek op afkwam dat je mocht verwachten, onze eigen fans. Maar we hebben ook op een paar festivals gespeeld, zoals op Luck Reunion op de ranch van Willie Nelson. Daar waren voornamelijk festivalgangers die ons voor het eerst zagen. Maar het was gaaf. Ze kenden onze songs natuurlijk nog niet, maar toen we Mama Tried van Merle Haggard speelden ging het dak eraf.”

En droegen jullie jullie nudie suits?

TORRES: “Jazeker. Onze arme verloren nudie pakken. Ze zitten op dit moment in de vermiste bagage.”

Julien: “Ze zijn gemaakt door Union Western, een bedrijf in de Verenigde Staten. Die mensen namen er echt de tijd voor en werkten heel liefdevol en zorgvuldig. De pakken zijn uniek met tal van persoonlijke verwijzingen. Och ik hoop toch zo dat ze terechtkomen.”