Uw ervaring op deze site wordt verbeterd door het gebruik van cookies.
Sta cookies toe Meer informatie ×

Interview

Tekst: Steven Walter
wo 22 oktober 2025

Sophie Straat - Compromisloos en bevlogen

Interview

Mocht er nog twijfel bestaan, dan geeft Sophie Straat op haar album Wie De Fak Is Sophie Straat duidelijkheid: de smartlap is definitief ingeruild voor punk. De protestboodschap is onveranderd, maar klinkt luider dan ooit. Want Sophie Straat is geen zangeres in de traditionele zin – ze is een beweging.

Tekst Steven Walter Foto Han Ernest

De labels ‘smartlap 2.0’ of ‘Nederlandse pop’ werpt ze van zich af. Ze bevindt zich nu op het terrein waarop ze zich het meest happy voelt: bevlogen punk. “Toch kan ik niet ontkennen dat het anders klinkt dan voorheen. Ik ontwikkel – godzijdank – en mijn muziek gaat met mij mee. Tijd, de juiste mensen en ervaring geven mij voor het eerst muziek waar ik zelf graag naar luister.”

Radicaal
Zo’n vijf jaar geleden lanceerde haar afstudeerproject aan de Haagse Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Schwartz als artieste. De levensliederen van haar ep 't Is Niet Mijn Schuld (2020) leverden haar direct een Edison op. Muzikaal gezien is te begrijpen waarom Spotify haar werk toen onder ‘polderpop’ schaarde, maar inhoudelijk was er al iets anders gaande. Sophie vanachter haar laptop: “De teksten gaan over allerlei zaken die krom zijn in de maatschappij: racisme, discriminatie, seksisme, uitsluiting... Daar was ik toen al mee bezig en daar heb ik het tegenwoordig nog steeds over. De smartlap was slechts een vorm voor een studieproject over gentrificatie. Inmiddels zijn vijf jaren verstreken en heb ik mij verder ontwikkeld als artieste.”

Trouwens, Sophie Straat is geen artieste maar eerder een beweging. “Een die staat voor radicale gelijkheid. Het mooiste is het om dat uit te dragen, samen met vrienden. Ze staan net zo hard op de barricaden als ik. Zij zijn mijn grootste inspiratie, want iedereen om mij heen is maatschappelijk betrokken, vaak vanuit praktische banen of maatschappelijk werk. We zijn allemaal sociaal, communistisch, socialistisch, links en radicaal. Ik val misschien op doordat ik op een podium sta. Maar dat waar ik voor sta, is in mijn kringen heel normaal. Het is best fijn te beseffen dat we niet alleen op deze planeet zijn. Gezamenlijk zijn we deel van een groter geheel dat strijdt voor gelijkwaardigheid. Ik ben een millennial, een generatie die te horen kreeg: doe wat je wilt. Ergens is dat heel individualistisch. Je kiest en gaat voor jezelf. Maar als we met z’n allen een groter geheel kunnen zijn, valt er misschien wat meer op te lossen.”
Haar woonruimte laat er geen misverstand over bestaan. Aan de reling voor het raam hangt de Palestinavlag. Op de armleuning van de bank ligt een roze doek met de tekst Burn the cops, save the witches. Op haar tafel ligt een exemplaar van Valerie Solanas’ radicale feministische pamflet SCUM Manifesto. Het is duidelijk wat haar bezighoudt.

Punk
De punkjas van Wie De Fak Is Sophie Straat voelt voor haar als een warme badjas. Het is de muziek die haar hele leven al bij haar is en het genre dat het best past bij haar maatschappelijk kritische teksten over sociale misstanden. “Ik start mijn tour in punkzaaltjes, de plekken waar ik zelf het liefst naar toe ga. Toen ik begon met muziek heerste corona. Ik kon alleen maar online dingen doen, streams en dergelijke. Nadat we uit de pandemie kwamen, had ik eigenlijk al een te groot publiek voor die kleine zalen. De muziek die ik nu maak, hoort bij die plekken. Daarna volgt een clubtour. Best of both worlds, zeg maar. Zo verspreid ik de boodschap van radicale gelijkheid.”

Over verspreiden gesproken, internet speelt daarbij zeker een rol. Sophie ziet er zowel de voor- als nadelen van. “Een filmpje van Let Me Tell You Something ‘bout My Country (waarin de zangeres diverse misstanden als een golf over de luisteraar uitstort – SW) ging viraal. Dus het bereik is dan groter. Op die manier helpt internet.” 

Maar tegelijkertijd is het niet te controleren. Algoritmes op streamingplatforms kunnen een luisteraar een bubbel indrukken. Er zijn artiesten die de opzet van hun nummers aanpassen om makkelijker boven te komen drijven op platforms. “Met eerst een hook en het moet dansbaar zijn. ‘Veilig entertainment.’ Ik had daar met mijn vorige producer, Wieger Hoogendorp, veel discussie over. Zijn hitgerichtheid maakte mij enorm recalcitrant. Ik ben geen geschoolde muzikant, ik kom uit de underground DIY-muziekscene. Voor mij is zo’n aangepast lied, waarin de hook naar voren is geschoven en er een simpel deuntje inzit, alles waar ik tegen ben. Het voelt onpersoonlijk, haast onmenselijk. Ondanks dat we een verschillende mening hierover hadden, ben ik Wieger voor altijd dankbaar voor wat hij mij gaf, namelijk een publiek, zichtbaarheid.”

Ze zingt tegen de stroom in. Internet is niet per se een rivier die haar meeneemt. Maar kan het ook een muur zijn die protestliederen tegenhoudt? “Dat is niet echt te controleren. Kan best zijn dat er censuur wordt gepleegd, maar ik weet het niet. En zo druk maak ik mij er ook niet om. Het artiestzijn draait niet alleen om het internet, althans niet voor mij. Het gaat juist om live spelen. Daar ontstaat echte verbinding. Er zit echt wel toekomst in protestmuziek. De jongere popgeneratie in Nederland is best goed op weg. Ze begrijpt dat we samen een geheel vormen en (sociale) ongelijkheid kunnen bestrijden en opheffen.”

Behalve met haar band zoekt Sophie ook naar andere vormen om haar boodschap van verandering te verspreiden. Ze schaakt op meerdere borden. “Met een vriendin vorm ik het project Nightmare People From Hell. Het is een live dj set. We draaien muziek, vaak opgediept uit niche-hoeken, en voegen vocals, samples en beelden toe. Tijdens Into The Great Wide Open bijvoorbeeld draaide ons thema om surveillance. In samenwerking met videokunstenaar Vera van der Burg waren bij onze muziek filmpjes te zien van protesten en AI-beelden van bodycams van politieagenten. Het is altijd dansbaar, maar we willen mensen ook aan het denken zetten.”

Sophie Straat live: 7 november in De Beatriks, Leeuwarden; 14 november in ACU, Utrecht; 21 november in Het Bos, Antwerpen; 5 maart in Vera, Groningen; 6 maart in Doornroosje, Nijmegen; 19 maart in Ancienne Belgique, Brussel; 21 maart in Burgerweeshuis, Deventer; 28 maart op de vierde editie van haar festival Protestfest in Paradiso, Amsterdam.