In memoriam: Brian Wilson

Het is haast ondoenlijk om de enorme betekenis van Brian Wilson als popicoon recht te doen. In alles wat afgelopen dagen over hem is gezegd geschreven komt hij naar voren als een genie en een getroebleerde persoonlijkheid. Ik wil hem herinneren in een paar momenten.

Door Louis Nouws
 
Pet Sounds van The Beach Boys was het tweede album dat ik in mijn nog jonge leven aanschafte. Het was een paar jaar na het verschijnen van die plaat in 1966, maar ik had erover gelezen in de KRO-gids. Het moest iets bijzonders zijn. De hoesfoto was dat overigens niet. Vijf wat onmodieuze jongemannen die wat geiten staan te voeren. De muziek was echter prachtig, met de inmiddels klassiekers Wouldn’t It Be Nice, Sloop John B en God Only Knows. Zelf genoot ik vooral van Don’t Talk (Put Your Head On My Shoulder), I Just Wasn’t Made For These Times en het instrumentale Let’s Go Away For Awhile, die een heel speciale sfeer hadden, tot dan voor mij onbekend in popmuziek.
Pet Sounds is een soort waterscheiding in het oeuvre van The Beach Boys. Daar wordt ook terecht door velen op gewezen. Van de simpele (surf)songs, waar ze groot commercieel succes mee hadden, naar veel complexere songs. Totaal op het conto te schrijven van het muzikale genie Brian Wilson, die in zijn streven nog briljanter werk te schrijven uiteindelijk met zichzelf in de knoop kwam te zitten.
 
In de biopic Love & Mercy (2014) van regisseur Bill Pohlad over het leven van Brian Wilson wordt de protagonist gespeeld door twee verschillende acteurs: Paul Dano speelt de jonge Brian, John Cusack de getroebleerde. Het zijn twee verschillende karakters. Ik herinner me de film als een geslaagde levensschets, met de nodige studioscenes. Er zijn discussies over de te volgen muzikale koers, met met name Mike Love, er is een dominante vader, die uiteindelijk aan de kant wordt gezet en een reddende engel – Melinda Ledbetter – die Brian uit de handen redt van Eugene Landy, de psycholoog die jarenlang een ziekelijke grip had op de labiele Wilson. Melinda Wilson, ze trouwden in 1995, overleed vorig jaar.
Ook fraai is de documentaire Brian Wilson – Long Promised Road (2021), waarin vriend en journalist Jason Fine Brian Wilson meevoert naar diverse plekken die in zijn leven een rol hebben gespeeld, zoals de straat waar Wilson opgroeide. Ze hebben gesprekken in de auto. Dat wil zeggen: Fine is aan het woord en Wilson geeft korte antwoorden. We zien een in zichzelf opgesloten man. Triest en aandoenlijk tegelijk.
 
Bijna wekelijks fiets ik door Baambrugge langs de plek waar The Beach Boys het album Holland (1972) opnamen. Als je vanuit Abcoude komt, ligt de voormalige studio in de bocht naar het dorp. Iedere keer moet ik er aan The Beach Boys denken. Op Holland, een van mijn favoriete albums van de band – naast Pet Sounds en Surf’s Up – heeft Brian overigens niet zijn stempel kunnen drukken. Hij schreef de nummers Sail On Sailor en Funky Pretty. Maar bij het album zat een singletje met de titel Mt Vernon & Fairway, A Fairy Tale, ook door hem geschreven en opgenomen. Een warrig wat kinderlijk overkomend werkstuk, dat ik één keer, misschien twee keer heb beluisterd. En nu voor een derde keer, want mogelijk had ik toch iets gemist. Ik moet nu concluderen dat het sprookje de perfecte soundtrack was van Brians mistige gedachtengangen. Het gaat over magische muziek die ooit in een magische nacht uit een magische transistorradio klonk. Maar de radio lijkt verdwenen.
 
Gelukkig is het oeuvre van The Beach Boys nog altijd voor iedereen toegankelijk. Laat die magische klanken weerklinken.
 
Brian Wilson: 20 juni 1942 – 11 juni 2025